Πολλοί γονείς αναρωτιόμαστε συχνά ποια μέτρα και ποιες μεθόδους πρέπει να εφαρμόσουμε προκειμένου να πειθαρχήσουν τα παιδιά μας. Έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι η καλύτερη μέθοδος σε αυτή την περίπτωση είναι να επαινούμε και να αμείβουμε τα παιδιά όταν ακούν και να τα τιμωρούμε όταν δείχνουν ανυπακοή. Ωστόσο η μέθοδος αυτή δημιουργεί κάποια εμπόδια στη σχέση μας με τα παιδιά:

  • Γινόμαστε εμείς υπεύθυνοι για τη συμπεριφορά των παιδιών τη στιγμή που θα έπρεπε να αναλάβουν αυτά την ευθύνη των πράξεων τους.
  • Με αυτή την συμπεριφορά τα παιδιά δυσκολεύονται να παίρνουν δικές τους αποφάσεις και κατά συνέπεια να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεων τους.
  • Τα παιδιά μαθαίνουν να συμπεριφέρονται σωστά μόνο όταν βρίσκονται μπροστά στο γονιό ή μπροστά σε πρόσωπα εξουσίας.
  • Υποχρεώνουμε τα παιδιά να συμμορφωθούν γεγονός που προκαλεί συχνά αντιδράσεις και έντονες εκρήξεις από τη μεριά τους.

Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν; Μια εναλλακτική λύση είναι οι «Φυσικές και Λογικές Συνέπειες». Με αυτή τη μέθοδο τα παιδιά γίνονται υπεύθυνα για τη συμπεριφορά τους και αναλαμβάνουν την ευθύνη της κάθε πράξης τους. Τα παιδιά με αυτόν τον τρόπο δεν υποχρεώνονται να υπακούσουν τους γονείς αλλά βιώνουν τις συνέπειες των επιλογών τους. Το παιδί που δεν θέλει να φάει, θα πεινάσει. Το παιδί που δεν θέλει να φορέσει τα γάντια του θα έχει κρύα χέρια. Αυτά είναι δυο παραδείγματα φυσικών συνεπειών. Στις περιπτώσεις όπου δεν μπορούν να εφαρμοστούν οι φυσικές συνέπειες, όταν για παράδειγμα το παιδί κινδυνεύει, εφαρμόζουμε τις λογικές συνέπειες.

Ένα παράδειγμα λογικών συνεπειών είναι το εξής:
Όταν το παιδί δεν συμμαζεύει το δωμάτιο του πολύ συχνά, θυμώνουμε και αντιδρούμε έντονα. Συνήθως φωνάζουμε με θυμό και λέμε: «Κατερίνα! Σου έχω πει τόσες φορές να ταχτοποιείς το δωμάτιο σου! Πως θα σκουπίσω τώρα; Ξέχνα την βόλτα στον κινηματογράφο το Σάββατο.»

Αντίθετα εφαρμόζοντας τις λογικές συνέπειες μπορούμε να πούμε: « Κατερίνα δεν μπορώ να σκουπίσω το δωμάτιο σου όταν τα παιχνίδια και τα ρούχα σου είναι πεταμένα εδώ κι εκεί. Θα τα βάλω σε σακούλες και θα τα κατεβάσω στο υπόγειο αν αποφασίσεις να μην τα μαζέψεις.»

Έτσι λοιπόν με το παραπάνω παράδειγμα αυτό που κάνουμε διαφορετικά είναι να εστιάζουμε στην αρνητική συμπεριφορά χωρίς να ασκούμε κριτική στο παιδί. Σκοπός μας είναι να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να παίρνουν υπεύθυνες αποφάσεις και όχι να τα υποχρεώνουμε να μας ακούν.

Οι βασικές αρχές της εφαρμογής των φυσικών και λογικών συνεπειών είναι οι εξής:

  • Δείξτε σταθερότητα και καλοσύνη απέναντι στο παιδί. Να θυμάστε ότι σταθερότητα δεν σημαίνει αυστηρότητα.
  • Προσπαθήστε να μην είστε υπερπροστατευτικοί. Μην αναλαμβάνετε ευθύνες που είναι του παιδιού.
  • Προσπαθήστε να είστε οι ίδιοι συνεπείς στις δικές σας πράξεις.
  • Ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία των παιδιών και αποφύγετε να τα λυπάστε όταν αυτά αντιδρούν υπερβολικά.
  • Λιγότερα λόγια και περισσότερες πράξεις.
  • Αφήστε όλα τα παιδιά να αναλάβουν την ευθύνη.

Μην ξεχνάτε να διατηρείτε μια φιλική στάση απέναντι στα παιδιά σας. Ο ήρεμος και αποφασιστικός τόνος αποτελεί βασική προϋπόθεση ώστε να βελτιώσετε τη μεταξύ σας σχέση. Μη σας απασχολεί υπερβολικά η γνώμη των άλλων. Δεν μπορείτε να είστε υπεύθυνοι για όλες τις πράξεις των παιδιών σας. Όταν αρχίσετε να αλλάζετε τον τρόπο που συμπεριφέρεστε τα παιδιά πιθανόν να σας προκαλέσουν περισσότερο και να δοκιμάσουν τα όρια σας. Να θυμάστε όμως ότι η πρόοδος στη σχέση σας έρχεται με πολλή υπομονή κι εξάσκηση.