Να είστε προετοιμασμένοι
Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσει τις μεταβάσεις είναι να γνωρίζει ότι αυτές πρόκειται να έρθουν. Αποκτήστε τη συνήθεια να οργανώνετε το σχέδιο της ημέρας, της εβδομάδας, του μήνα που έρχεται και να καθορίζετε τους χρόνους μετάβασης εκ των προτέρων. Αυτό είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία για να βοηθήσετε τα αυτιστικά παιδιά να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές κάθε είδους. Ο προγραμματισμός των ημερήσιων δραστηριοτήτων θα τα βοηθήσει να ξέρουν τι να περιμένουν, θα τους παρουσιάζει την αλληλουχία των γεγονότων και θα προσδιορίζει τους χρόνους μετάβασης.

Δείξτε ότι η αλλαγή μπορεί να γίνει αποδεκτή
Χρησιμοποιήστε δύο δραστηριότητες που αγαπάει εξίσου και δοκιμάστε την εναλλαγή μεταξύ τους. Διδάξτε του να αναγνωρίζει τι σημαίνει μετάβαση, πότε γίνεται και πώς θα αισθανθεί κατά τη διάρκειά της. Εκμεταλλευτείτε αυτόν τον χρόνο ως μια περίοδο χαλάρωσης και ανταμοιβής, ώστε να μπορέσει να επικεντρωθεί στην εκμάθηση των βασικών σημείων και να βιώνει την αλλαγή ως ευχάριστη διαδικασία.

Διευκολύνετε τη διαδικασία
Μερικές φορές, το να κάνετε μια μετάβαση λιγότερο προφανή, καθιστώντας ασαφή τα όρια μεταξύ των δραστηριοτήτων ή κάνοντας τα μεταβατικά βήματα μικρότερα, μπορεί να βοηθήσει να καλυφθεί ένα κενό, το οποίο του φαίνεται πολύ εκφοβιστικό για να το αντιμετωπίσει. Αφήστε το να μεταφέρει παιχνίδια από το πάτωμα στο τραπέζι της κουζίνας, ενώ παρασκευάζετε το πρωινό του και στη συνέχεια απομακρύνετέ τα όταν το πρωινό του θα είναι έτοιμο. Μεταβείτε από το μάλλινο παντελόνι σε μακριά σορτς και κάλτσες πριν αρχίσει να φορά το κοντά καλοκαιρινά παντελονάκια.

Κάντε το τέλος προφανές
Η μετάβαση σε μια νέα δραστηριότητα είναι δύσκολη, αν δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι η παλιά έχει ολοκληρωθεί. Βρείτε τρόπους για να καταστήσετε σαφές πότε μια εργασία έχει ολοκληρωθεί – αφαιρέστε τη φωτογραφία από το πρόγραμμα και βάλτε τη σε ένα καλάθι «εκπληρωμένων καθηκόντων» ή τραβήξτε φωτογραφίες του ολοκληρωμένου έργου.

Χρησιμοποιήστε ενδεικτικά σημάδια μετάβασης
Προειδοποιήστε το παιδί πολλές φορές ότι έρχεται μια αλλαγή, χρησιμοποιώντας απτές ενδείξεις που είναι σαφείς, προφανείς και μοναδικές για κάθε μετάβαση – τραγουδήστε συγκεκριμένο τραγούδι, όταν έρθει η ώρα να μαζέψετε τα παιχνίδια στο τέλος του ελεύθερου παιχνιδιού, μετρήστε αντίστροφα τον χρόνο στον πίνακα τα τελευταία δέκα λεπτά πριν από τη διακοπή των εργασιών.

Αποφύγετε λεκτικές προτροπές
Η ακουστική επεξεργασία δεν αποτελεί τομέα υπεροχής για πολλά αυτιστικά παιδιά, οπότε προτιμήστε οπτικές ή σωματικές προτροπές αντ’ αυτού – ένα ελαφρύ κτύπημα στο πόδι, όταν έρθει η ώρα να σηκωθεί, ζωγραφισμένες πατημασιές στο έδαφος για να του δείξετε προς τα πού να βαδίσει.

Χρησιμοποιήστε ένα χρονόμετρο
Ο χρόνος είναι μια πολύ αφηρημένη έννοια, γι’ αυτό όταν το μεταφράζετε σε κάτι που μπορεί να το δει, θα το βοηθήσετε να αντιληφθεί ότι έρχεται η επικείμενη μετάβαση. Κάποια ρολόγια δείχνουν το πέρασμα του χρόνου με απόλυτο τρόπο, όπως αυτός του οπτικού χρονομέτρου, όπου τα νούμερα «εξαφανίζονται», όταν οι δείκτες απομακρύνονται από αυτά.

Ορίστε φυσικές περιοχές και όρια
Η μετάβαση μεταξύ των καθηκόντων γίνεται ευκολότερη, όταν είναι σαφές πού πρέπει να πάει και τι να κάνει εκεί – σημειώστε ένα σημείο στο πάτωμα για να καθίσει, δείξτε του τα σημεία όπου μπορεί να παίξει κατά τη διάρκεια του μεσημεριού.

Διδάξτε λέξεις μετάβασης
Πριν αρχίσετε να μιλάτε με τα παιδιά σχετικά με τη μετάβαση, θα πρέπει να κατανοήσουν έννοιες όπως πριν, μετά, έπειτα, αργότερα, στη συνέχεια ,πρώτα και τώρα. Χρησιμοποιήστε τις λέξεις συχνά και παίξτε απλά παιχνίδια για να ενισχύσετε την εμπέδωσή τους.

Πρώτα κυλάς τη μπάλα σε μένα, μετά την κυλάω εγώ πίσω σε σένα.
Τώρα βλέπουμε παιδικά, στη συνέχεια θα ψήσουμε μπισκότα.
Ο αδερφός σου πηγαίνει πρώτος στο μπάνιο και στη συνέχεια είσαι ο επόμενος
Μπορείς να πιεις ένα αναψυκτικό αφού πλύνεις τα χέρια σου
Ας βάλουμε τα παιχνίδια στη σειρά … Ο Spiderman είναι ο πρώτος, ο Nemo είναι o επόμενος και τελευταίος είναι ο Spiderman.
Διδάξτε τον χρόνο με απτό τρόπο

 

Η κατανόηση του χρόνου είναι κάτι περισσότερο από το να μπορούν να διαβάζουν με ακρίβεια τους αριθμούς σε ένα ρολόι. Αν δώσετε στα παιδιά μια ιδέα για το πόσο χρονικό διάστημα είναι τα πέντε ή τα δέκα λεπτά, θα τους φανεί πιο χρήσιμο στην προετοιμασία τους για την επικείμενη μετάβαση, από το να τους πείτε ότι αυτό θα συμβεί στις 12:30. Δείξτε τους πως είναι τα πέντε λεπτά σε ένα χρονόμετρο και παρακολουθήσετε μαζί τους την αντίστροφη μέτρηση. Χρονομετρήστε τον εαυτό σας κάνοντας πράγματα, όπως το περπάτημα γύρω στο δωμάτιο ή ενώ τρώτε ένα σάντουιτς. Είναι επίσης μια καλή ευκαιρία να εκμεταλλευτείτε τις αγαπημένες τους συνήθειες – μιλήστε τους σχετικά με το πόσο χρόνο διαρκεί ένα επεισόδιο του «Μπομπ ο Σφουγγαράκης» ή τη διάρκεια του καλύτερου γύρου που έχουν κάνει στον Gran Turismo. Με αυτόν τον τρόπο, την επόμενη φορά που θα δώσετε προειδοποίηση πέντε λεπτών πριν από τη μετάβαση, μπορείτε να πείτε «αυτό είναι περίπου όσο….»

Χρησιμοποιήστε ένα αντικείμενο μετάβασης
Έχοντας ένα αντικείμενο που μπορεί να μεταφέρει από τη μία δραστηριότητα ή θέση στην επόμενη, μπορεί να το βοηθήσει στην εκτόνωση του άγχους της μετάβασης με μια σειρά από τρόπους:

Εξομαλύνει την αλληλουχία μεταξύ των δραστηριοτήτων – παίρνοντας στο αυτοκίνητο ένα CD από το σπίτι
Αυξάνει την προβλεψιμότητα – κάθε φορά που παίρνει ένα πινέλο, είναι η ώρα για ζωγραφική
Παρέχει άνεση – κρατώντας κάτι οικείο, τα νέα πράγματα γίνονται λιγότερο τρομακτικά
Δίνει στοιχεία για την επόμενη δραστηριότητα – φέρνοντας μια φωτογραφία του δωματίου, φαίνεται ότι έχει ανάγκη να πάει σε αυτό
Σηματοδοτεί το τέλος της μεταβατικής περιόδου – τοποθετώντας τη φωτογραφία σε ένα κουτί στον τόπο προορισμού
Δρα ως αναφορά – κρατώντας ένα βιβλίο, θυμάται ότι περπατά προς τη βιβλιοθήκη
Βοηθά στην κατανόηση, ειδικά αν υπάρχει καθυστέρηση στην δεκτική γλώσσα, θα δυσκολεύεται να κατανοήσει τις οδηγίες σας.
Διαθέστε αρκετό χρόνο

Η διαδικασία της απεμπλοκής από την προηγούμενη ενασχόληση, η αλλαγή σημείου εστίασης και η εκ νέου ενασχόληση μπορούν να απαιτήσουν περισσότερο χρόνο για τα αυτιστικά παιδιά, οπότε μην βιαστείτε για τη μετάβαση. Επιπλέον, μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να προσαρμοστούν στην εισβολή νέων αισθητηριακών πληροφοριών.

Παρακολουθήστε τα σημάδια του στρες
Κανείς δεν είναι στα καλύτερά του όταν έχει να αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα, οπότε αναγνωρίστε τα σημάδια και παρατηρήστε τα – παρεμβείτε έγκαιρα για να παρέχετε μεγαλύτερη υποστήριξη ή να μειώσετε τα αισθητηριακά ερεθίσματα.

Επινοήστε κοινωνικές ιστορίες
Οι μεταβάσεις μπορεί συχνά να είναι αγχωτικές, επειδή περιλαμβάνουν τη μετακίνηση από κάτι ασφαλές και οικείο σε κάτι νέο και τρομακτικό. Γι’ αυτό κάντε το άγνωστο οικείο με την παρουσίασή του εκ των προτέρων μέσω μιας οπτικής ιστορίας. Εξηγήστε του πότε θα συμβεί η αλλαγή, ενημερώστε το πότε είναι η ώρα για τον τερματισμό της παλιάς δραστηριότητας και ποια θα είναι η νέα δραστηριότητα.

Εξασκηθείτε στην απεμπλοκή
Το πρώτο βήμα για την αλλαγή σημείου εστίασης – απεμπλοκής από την τρέχουσα δραστηριότητα – είναι συχνά δύσκολο για τα αυτιστικά παιδιά και είναι ένας από τους λόγους που οι μεταβάσεις μπορεί να αποβούν τόσο δύσκολες γι’ αυτά. Το γεγονός αυτό επηρεάζει και άλλα πράγματα, όπως τη δυνατότητα να παρατηρήσουν τι συμβαίνει γύρω τους και να αλληλεπιδράσουν κοινωνικά, γι’ αυτό αποτελεί ένα σημαντικό τομέα προετοιμασίας. Το τέχνασμα είναι να βρεθούν ικανοποιητικοί λόγοι για να αποσπάσουν την προσοχή τους από την προηγούμενη δραστηριότητα. Αποθηκεύστε τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στο αντίθετο άκρο του δωματίου, ώστε να χρειάζεται να σταματήσουν να παίζουν για να πάρουν ένα νέο παιχνίδι. Φυλάξτε τα κομμάτια του παζλ έτσι ώστε να πρέπει να σταματήσουν και να σας κοιτάξουν κάθε φορά που θέλουν ένα νέο κομμάτι.