ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ
Η συμβουλευτική προς τους γονείς είναι απαραίτητο να στραφεί προς δύο κατευθύνσεις: Αφενός προς τη βιολογική πλευρά του ζητήματος, η οποία ισοδυναμεί με την υιοθέτηση ενός διαιτολογίου ικανού να γίνει αποδεκτό από τα παιδιά με αυτισμό, ώστε να μην επιδεινώνονται τα προβλήματα αυτά από λανθασμένες δίαιτες και να μην προκαλούνται αλλεργίες, δυσπεψίες και δυσφορίες που καθιστούν την πρόσληψη της τροφής από δυσχερή έως αδύνατη. Αφετέρου προς τη συμπεριφορική πλευρά του ζητήματος, που περιλαμβάνει τρόπους διεξοδικής προσέγγισης των τροφών οι οποίες δεν βλάπτουν αλλά αντιθέτως περιέχουν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, και γενικότερης προσέγγισης του τρόπου αλληλεπίδρασης με το φαγητό (τροφές, σκεύη, μάσημα, ρυθμούς κατάποσης, μειωμένες αρνητικές αντιδράσεις, κλπ).
Παρατηρείται ότι η συνεργασία με ειδικούς μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της διατροφικής παρέμβασης, ενώ συνθήκες που πρέπει να προσεχθούν είναι, εκτός από τον προσδιορισμό των κατάλληλων τροφών, η τροποποίηση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών (υφή) των τροφίμων, η παροχή κατάλληλων σκευών φαγητού, η τροποποίηση του περιβάλλοντος ώστε να παρέχονται ερεθίσματα και η ενσωμάτωση υποστηρικτικής συμπεριφορικής παρέμβασης. Με τους τρόπους αυτούς θα διευκολυνθεί η πρόσληψη των κατάλληλων τροφών και θα μειωθούν οι αγχογόνες καταστάσεις στο οικογενειακό περιβάλλον κατά την ώρα του φαγητού.
Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές στρατηγικές που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς:
Η ώρα του φαγητού ως οικογενειακός ποιοτικός χρόνος αλληλεπίδρασης
Αποτελεί καθολική παραδοχή ότι οι γονείς έχουν συχνότερη και αποκλειστικότερη επαφή με τα παιδιά τους πέρα από κάθε ειδικό, με συνέπεια τη δυνατότητα να επιφέρουν περισσότερες αλλαγές στην εξέλιξή τους. Επίσης, ασκούν παρέμβαση πολύ περισσότερες φορές την ημέρα, για μια μακρά χρονική περίοδο και υπό συνθήκες που μπορούν να παρέχουν έντονα κίνητρα στα παιδιά.
Γονείς ως πρότυπα υγιών διατροφικών συνηθειών
Η σημασία της μιμητικότητας για την μάθηση βασικών δεξιοτήτων έχει αναγνωριστεί όσον αφορά τις περιπτώσεις των παιδιών με αυτισμό, τα οποία μπορούν έτσι να αναπτύξουν συντονισμένες δραστηριότητες, αμοιβαία εμπλοκή και κοινή κατανόηση των πραγμάτων με τους άλλους. Η επιστημονική κοινότητα έχει αντιμετωπίσει τη μιμητικότητα από τη βρεφική ήδη ηλικία ως στρατηγική μάθησης, μέσα από την οποία αποκτώνται και κατακτώνται νέες συμπεριφορές.
Το παιδί ως ανεξάρτητος καταναλωτής
Οι γονείς έχουν την τάση να μην αφήνουν περιθώρια επιλογής όσο αφορά την ποσότητα του φαγητού που πρέπει να καταναλωθεί από το παιδί. Τα παιδιά γνωρίζουν πότε έχουν χορτάσει ή πότε νοιώθουν τον κορεσμό. Δώστε την δυνατότητα να σερβιριστούν μόνα τους και ν’ αποφασίσουν αυτά το πόσο θέλουν να φάνε. Έτσι θα ενδυναμώσει και η αυτοπεποίθηση του παιδιού όσον αφορά την διατροφή του. Επίσης, παρουσιάζουν, όπως και τα υπόλοιπα παιδιά, υψηλότερη οργανωτικότητα εφόσον πρόκειται να πραγματοποιήσουν κινήσεις με σημασία, παρά άσκοπες.
Ποικιλία τροφών και πειραματισμοί
Μαγειρέψτε και παρουσιάστε στο παιδί τροφές σε διαφορετικές μορφές και δώστε του την δυνατότητα να πειραματισθεί και να επιλέξει τι θέλει να δοκιμάσει. Σε παιδιά με διατροφική επιλεκτικότητα έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος παρουσίασης της τροφής ώστε αυτά να αποδεχτούν προγενέστερα απορριφθείσες ή νέες τροφές.
Φαγητό ως διασκεδαστική εμπειρία και όχι ως καταναγκαστική διαδικασία
Παρουσιάστε το φαγητό με παιγνιώδη τρόπο και προσπαθήστε η όλη διαδικασία να καλύπτει τις ανάγκες του παιδιού σας και όχι τις δικές σας (προετοιμασία, διάρκεια γεύματος, ποσότητα κ.ά).
Κατανοητά Μηνύματα
Οι γονείς πρέπει να κάνουν σαφή και κατανοητή παράθεση των αιτημάτων τους προς το παιδί. Σε περίπτωση δυσκολίας κατανόησης αυτών μπορούν να οπτικοποιήσουν την διαδικασία φαγητού και τους κανόνες ζωγραφίζοντας εικόνες με διαδοχική σειρά για την κατάσταση και τις συμπεριφορές που απαιτούνται.